Jatorria

Euskaldunak, mundua indar fisikoaren neurketa bezala ulertu izan du. Harria jasotzea beti egon da baserritarren eguneroko eginbeharren artean: lehenbizi trikuharriak izan zitezken, gero harresiak, etxeak, herrixkak eta ermiten eraikitze-lanak. Gaur egun, eraikitzen laguntzeko elementu ugari dugu, baina garai batean materialak gizakiaren indar-fisikoaz edo animalien laguntzaz garraiatu behar ziren. Material horien artean ohikoenetakoa harria zen.

Harrobian bertan ere, askotan bloke handiak gurdiraino eskuekin eraman behar izaten zituzten. Beraz, berriz ere, jatorria lan-jarduerari lotua dagoela ikusten dugu.

Harri-jasotzea gure herrian oso sustraitua dagoen jarduera den arren, kirol horren inguruko lehen aipamen historikoak XVI. mendekoak dira: horixe azaltzen du Rafael Aguirre Francok bere Juegos y Deportes del País Vasco liburuan: “Bizkaiko harginek beren denbora librean egiten zituzten jolasei buruz idatzi zuen El Escorial-eko parrokoak” (Aguirre, R. 1984). Dirudienez, El Escorial monasterioa eraikitzen laguntzeko kontratatu zituzten hargin euskaldunek neurri bateko zein besteko harriekin apustuak eta lehiak egiten zituzten beraien artean.

Arteondo harri errektangularra altxatzen 1924an (Indalecio Ojanguren).
http://www.guregipuzkoa.net/photo/3523