XIX. mendearen bukaerako aizkolari ezagunenak hauek izan ziren: Agustin Unanue, Manuel Azpillaga, Juan Bautista Aierretxe, Antonio Garcia "Iturritxa", Francisco Iriondo "Otola", Manuel Uruesagasti, Ignacio Amutxategi "Arbiseta" eta Roque Epelde. Baina zalantza gabe, Joxe Arrospide azpeitiarra izan zen XIX. mendearen bukaerako aizkolaririk ospetsuena.

Aizkoraren urrezko garaia Espainiako Gerra aurrekoa izan zen, 1922. eta 1930. urteen artean hain zuzen. Garai horretako aizkolari batzuk Pedro Mari Otaño “Santa Ageda” (Beizama), Joxe Martin Goenaga “Atxumarria” (Azpeitia) eta Joxe Aranburu “Keixeta”. Azken hori, inoiz izandako aizkolaririk onenetakotzat hartzen da. Plazak (Tolosa, Azpeitia, Donostia eta Eibarko zezen-plazak) gainezka jartzen ziren norgehiagoka horiek ikusteko.

1930eko hamarkadan beste hiru aizkolari aipatu behar ditugu, Errekalde, Arria eta Aguiñeta, Keixetaren lekukoa hartu zutenak.

Gerra osteko beherakadaren ondoren, 1940ko eta 1960ko hamarkadetan aizkora berpiztu egin zen. Honako aizkolari hauek dira garai hartakoak: Antonio Soraluze “Korta”, Martin Garciarena, Juan Jose Narbaiza “Luxia”, Ramon Latasa, Juan Baleztena, Astibia eta Miguel Irazusta “Polipaso”.

Gaur egun puntakoak diren aizkolari batzuk aipatzearren Donato Larretxea, Floren Nazabal, Mikel Mindegia eta Joxe Mari Olasagastiren izenak azpimarra daitezke.

Txapelketak

Lehenengo aizkora txapelketa nagusia Donostian jokatu zen 1950. urteko martxoaren 5ean, Espainiako Txapelketa izenarekin hain zuzen. Zortzi urtezegin zen txapelketa hori Espainiako Txapelketa izenarekin: 1950 (Martin Garziarena txapeldun), 1965 (Migel Irazusta “Polipaso” txapeldun), 1966 (Migel Berakoetxea txapeldun), 1967 (Ramon Latasa txapeldun), 1968 (Patxi Astibia txapeldun), 1969 (Patxi Astibia txapeldun), 1971 (Patxi Astibia txapeldun) eta 1977 (Mikel Mindegia txapeldun) urtean.

Aizkorako txapelketarik garrantzitsuena Euskal Herriko Txapelketa da. Urtero antolatzen da txapelketa hori eta maila desberdinak ditu: nagusia, bigarrena, hirugarrena eta gazteena. Lehen fasean kanporaketak jokatzen dira, eta lehen sei postuetan sailkatzen direnek finalerako txartela eskuratzen dute.

Euskal Herriko Txapelketa
Urtea	Lekua	Txapelduna	Bigarrena
1967	Donostia	Migel Berakoetxea (53'29'''')	Ramon Latasa (53'34')
1968	Leitza	Patxi Astibia (48'28'''')	Migel Berakoetxea (49'38'''')
1970	Doneztebe	Arria II.a (35'19'''')	Mikel Mindegia (37'53'''')
1977	Donostia	Arria II.a (40'03'''')	Mikel Mindegia (43'27'''')
1978	Azpeitia	Arria II.a (45'29'''')	Mikel Mindegia (46'48'''')
1979	Leitza	Arria II.a (30'02'''')	Jose Mari Mendizabal (33'05'''')
1980	Tolosa	Mikel Mindegia (34'16'''')	Arria II.a (35'02'''')
1981	Tolosa	Mikel Mindegia (45'28'''')	Arria II.a (46'31'''')
1983	Tolosa	Mikel Mindegia	Jose Mari Mendizabal
1984	Tolosa	Mikel Mindegia (37'52'''')	Donato Larretxea (38'33'''')
1985	Basauri	Mikel Mindegia (42'27'''')	Donato Larretxea (42'57'''')
1986	Gasteiz	Mikel Mindegia (34'11)	Jose Mari Mendizabal ('35'14'''')
1987	Donostia	Mikel Mindegia (32'14'''')	Joxe Mari Olasagasti (32'49'''')
1988	Bilbo	Mikel Mindegia (36'06'''')	Joxe Mari Olasagasti (37'58'''')
1989	Agurain	Mikel Mindegia (36'08'''')	Donato Larretxea (36'55'''')
1990	Basauri	Anjel Arrospide (33'25'''')	Joxe Mari Olasagasti (34'07'''')
1991	Zumarraga	Anjel Arrospide (36'10'''')	Donato Larretxea (37'31'''')
1992	Araia	Anjel Arrospide (32'06'''')	Joxe Mari Olasagasti (33'47'''')
1993	Basauri	Anjel Arrospide (29'57'''')	Joxe Mari Olasagasti (31'37'''')
1994	Leaburu	Anjel Arrospide (32'09'''')	Joxe Mari Olasagasti (33'32'''')
1995	Doneztebe	Anjel Arrospide (33'37'''')	Donato Larretxea (35'08'''')
1996	Oion	Joxe Mari Olasagasti (34'24'''')	Donato Larretxea (35'01'''')
1997	Getxo	Donato Larretxea (36'54'''')	Joxemiel Peñagarikano (38'08'''')
1998	Tolosa	Joxe Mari Olasagasti (35'17'''')	Donato Larretxea (35'43'''')
1999	Doneztebe	Joxe Mari Olasagasti (35'37'''')	Mikel Mindegia (36'39'''')
2000	Oion	Joxemiel Peñagarikano (35'27'''')	Floren Nazabal (35'36'''')
2001	Getxo	Joxe Mari Olasagasti (39'21'''')	Donato Larretxea (40'47'''')
2002	Mendaro	Floren Nazabal (34'56'''')	Donato Larretxea (35'44'''')
2003	Doneztebe	Donato Larretxea (35'51'''')	Floren Nazabal (36'33'''')
2004	Agurain	Floren Nazabal (39'16'''')	Donato Larretxea (40'21'''')
2005	Durango	Joxe Mari Olasagasti (43'54'''')	Floren Nazabal (46'10'''')
2006	Tolosa	Donato Larretxea (39'53'''')	Joxe Mari Olasagasti (44'15'''')
2007	Doneztebe	Floren Nazabal (39'12'''')	Unai Otaño (41'20'''')
2008	Amurrio	Floren Nazabal (38'45'''')	Joxe Mari Olasagasti (41'06'''')
2009[12]	Arbizu	Floren Nazabal (37'20'''')	Juan José López (40'25'''')
2010[13]	Asteasu	Joxe Mari Olasagasti (35'31'''')	Floren Nazabal (37'06'''')
2011[14]	Elizondo	Iñaki Azurmendi (46'50'''')	Floren Nazabal (46'56'''')
2012	Arbizu	Floren Nazabal (39'13'''')	Joxe Mari Olasagasti (40'47'''')

Euskal Herriko beste txapelketa nagusia Urrezko Aizkora dugu, 1988. urtetik aurrera urtero-urtero antolatzen dena. Euskal Herriko aizkolari onenek parte hartzen duten ligaxka bat da. Azpeitian antolatzen da banakako eta binakako aizkora txapelketa horren finala.

Banakako Urrezko Aizkora
Urtea	Eguna	Txapelduna	Bigarrena
1998	Ekainaren 14a	Joxemiel Peñagarikano	Donato Larretxea
1999	Maiatzaren 29a	Joxe Mari Olasagasti	Joxemiel Peñagarikano
2000	Ekainaren 4a	Joxe Mari Olasagasti	Mikel Mindegia
2001	Ekainaren 17a	Joxe Mari Olasagasti	Mikel Mindegia
2002	Ekainaren 9a	Donato Larretxea	Floren Nazabal
2003	Ekainaren 22a	Donato Larretxea	Joxe Mari Olasagasti
2004	Ekainaren 19a	Floren Nazabal	Donato Larretxea
2005	Ekainaren 11a	Donato Larretxea	Floren Nazabal
2006	Ekainaren 10a	Floren Nazabal	Joxe Mari Olasagasti

Aipatzekoak dira Donostiako Urrezko Kopa, Gipuzkoako eta Nafarroako Txapelketak eta Bizkaiko Irekia ere. Donostiako Urrezko Kopa 1980. urtetik Donostiako Aste Nagusian jokatzen da eta Euskal Herriko txapelketan sailkatutako lehenengo bost aizkolariek hartzen dute parte. Gipuzkoako Aizkolari Txapelketa aizkolari gipuzkoarren artean jokatzen den txapelketa da eta Nafarroako Aizkolari Txapelketa, aldiz, Nafarroako aizkolarien artekoa.